بۆچۆنێن جودا دەربارەی ناوچەداریبوونا كۆمەلگەها خانكێ
ریپۆرتاج:سەلام سەبری
كۆمەلگەها خانكێ ل سالا1985 هاتیە ئاڤاكرن و گوندێ خانكا كەڤن ئێكەم گوند بوو پاشی یێ خێراڤایێ لێ هاتینە دروستكرن،ل سالا1987هەموو گوندێن نۆكە لێ كۆمبووینە و بوویە كۆمەلگەهەكە بەرفرەه و 21 گوندان ب خۆڤە دگرت و سەر ب قەزا سێمێلێ ڤەیە،ژمارا ئاكنجیێن وێ دگەهتە نێزیكی 24 هەزار كەسان و 5% ژێ موسلمانن و یێن دی ئێزدینە،لەوا پشتی نوونەرا ئێزدیان ل ئەنجوومەنێ پارێزگەها دهۆكێ راگەهاندی كو كار ل سەر ناوچەداربوونا خانكێ یێ دئێتە كرن،چینێن جودایێن كۆمەلگەهێ ژی تەكەز دكن كو خانك یا گونجایە ببتە ناوچەداری و ڤێ پێنگاڤێ ب گرنگ ل قەلەم ددەن و داخواز دكن پتر گرنگی پێ بێتە دان.
وەلاتیێ كۆمەلگەهێ(داخاز شەمۆ)دیاركر،داخوازێ ژ حكوومەتا هەرێما كوردستانێ دكەم پتر گرنگیێ ب كۆمەلگەهێ بدەن و ئیرۆ خانكێ یا گونجایە ببتە ناوچەداری و ئەم ناخوازن ب تنێ ناڤ بێتە گهۆرین،بەلكو پشتی دبتە ناوچە پتر خزمەتكاری بۆ خەلكی بێنە دابینكرن و دەرچۆیێن وێ یێن كولیژ و پەیمانگەهان بێنە دامەزراندن ،زێدەباری دروستكرنا رێیان ب شێوەیەكی باش و ڤەكرنا چەند سازیێن دی یێن رەوشەنبیری.
مامۆستا ورەوشەنبیر(شوكری رەشید)گۆت:كۆمەلگەها خانكێ ئێك ژوان كۆمەلگەهایە ل سالا 1985 هاتیە ئاڤاكرن و ل سالا 1987 گوندێن دی ژی لێ كومبووینە و یەك ژوان كۆمەلگەهێن مەزنە سەر ب قەزا سێمێلێ ڤە و چەندین فەرمانگەهێن حكوومی و دام دەزگەهێن فەرمی لێ هەینە،دڤیا بەری چەندین سالانە ئەڤ كارە هاتبا كرن كو با ناوچەداری و ژ پێنگاڤێن هەرە باشبوو،بەلێ نۆكە دبینم یا گرنگە داكو پتر خزمەتكاری بۆ را بێنە دابینكرن و دخوازم بەری ببتە ناوچەداری هەموو پێتڤیێن بەرهەڤی لێ بێنە كرن و هەبن،داكو كارێ خەلكێ لێ بێتە ب رێڤەبرن و مفای ژێ ببینن.
سەرۆكێ بنگەهێ لالش تایێ خانكێ(عەنتەر كەلۆ)دیاركر،ئێك ژ هیڤی و داخوازیێن خەلكێ كۆمەلگەهێ ئەوە خانكێ ببتە ناوچەداری و ئەڤە بەری چەندین سالایە یا فەر وپێتڤی بوو ببتە ناوچەداری،ژبەركو هەموو مەرجێن ناوچەداریێ ژ خانكێ دگرتن چ ژلایێ جوگرافی ڤەیان ژمارەیا ئاكنجیان با و چەندین فەرمانگەهێن حكوومی لێ هاتینە ڤەكرن،لەوا دبینم ئەگەر بتە ناوچەداری خەلك دێ مفایەكی باش ژێ وەرگرن چ ژلایێ خزمەتكاری یان دامەزراندنێ ڤە بت و چەندین فەرمانگە ودام ودەزگەهێن دی دێ لێ ئێنە ڤەكرن و كارێ خەلكی دێ پتر ب ساناهی كەفت.
سەرۆك هۆز و كەسایەتیێ خانكێ(ئلیاس ئۆمۆ سالح)دبێژت:ناڤێ خانك ژ ناڤێ خانێ هاتیەئانكو ب ناڤێ ژنەكێ یا سەردەمێ بەرێ هاتیە ناڤكرن،چنكو وی سەردەمی دەولەمەند بوو وگوهێ خۆدا خەلكی ب ڤی ناڤی هاتیە ناڤكرن،هەروەسا كۆمەلگەه ژ ژمارەیەكا گوندان و هۆزان پێك دئێت و یا گرنگە كو ببتە ناوچەداری،داكو گوندێن مە یێن كەڤن ژی بێنە ئاڤاكرن،ژبەركو هەتا نۆكە ئێك گوندێ مە یێن كەڤن نەهاتینە ئاڤەدانكرن و رێ بۆ وان گوندان نەهاتینە برن وگەلەك جاران مە داخواز كریە ژ لایەنێن پەیوەندیدار خانكێ بكەنە ناوچەداری،تەكەزكرژی پێكڤەژیان ل كۆمەلگەهێ د ئاستەكی باشدایە و یا گرنگە پشتی دبتە ناوچەداری دەستەیەكا تایبەت بێتە دامەزراندن ژ كەسایەتیێن بەرنیاس یێن خانكێ،داكو خۆ ل كێشە و ئاریشێن خەلكێ بكەنە خودان.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی