دابەشبوونا ئێزدیان دناڤ قەوارێن سیاسی دا
محسن حه‌سه‌ن 
لسەر بناغەی پاراستنا بەرژەوەندێن پارتێن سیاسی دهێتە دیارکرن کو نە لسەر بنەمایەکی دیموگراسی دهێنە ئاڤەکرن، دیموگراسیاتە دروست و راستەقینە ئەوا کو هەمی هەوەلاتی بێ جیاوازی پشکداریێ د دەستهەلاتێدا بکەن، ئەڤ پشکداریە چ ب شێوەکی راستەوخۆ یان ب رێکا نوینەرێن وان دهێتە ئەنجامدان، ژبۆ خۆشکرنا رەوشا هەوەلاتیان ژلایێ جڤاکی و ئابووری و رەوشەنبیری و خزمەتگوزاریڤە، ئانکو جێبەجێکرنا ماف و دەستکەفتێن مللەتی نەکو راکێشانا خەلکیە بۆ پارتەکە دیارکری، لێ ئەگەرێ سەرەکی یێ پەیدابوونا ڤان ئاریشا و کاودانان ڤەدگەریت بۆ دروست تێ نەگەهشتنا جڤاکیە بۆ سیستەم و فلسفە و ئارمانجێن هەر پارتەکێ كو مە بەرەڤ رێگێن نە دروست و شاشڤە دبەت ودبتە ئەگەرێ بەرزەکرنا مافێن خەلکی.
کارتێکرنا دابەشبوونێ لسەر جەند بواران دهێنە بەلاڤ كرن :
١- کارتێکرنا دابەشبوونێ ژ لایێ یاسایڤە: دبیتە ئەگەرێ نە پێگێریکرن و پشت گو‌‌ه هاڤێتنە ماف و دەستکەفتێن جڤاکێ ئێزدی چ ژلایێ دەستهەلاتا (مەحەلی) یان ژی ژلایێ دەستهەلاتا (خۆجهێ)ڤە، ئانکو دان پێنە دانا یەكسانیا جڤاكێ ئێزدی ب شێوەیەکی روون و ئاشکرا وەكو تەخێن دی یێن جڤاكێ لکوردستان و عیراقیدا دژین و ب پلەکە جیاواز دهێنە نیاسین، ئەڤەژی ئەماژێ ددەت بۆ جێبەجێ نە کرن و پشت گوهاڤێتنە وان مافێن سەرەکی یێن ب هەر هەوەلاتیەکی ئێزدی ڤە گرێدای یێن دناڤ عیراقێدا دژین ب گشتی و تایبەتی یێن لدەڤەرا شنگالێ دژین (ژبەرکو شنگال ژمارە هەرە مەزنە ئاکنجیێن ئێزدی بخۆڤە دگریت) کو دبێ بەهرن ژپێداویستێن خۆێن ژیانێ و ساخلەمیێ، ئانکو نەبوونا وەکهەڤیەکە بێ جیاوازی ژلایێ دەستهەلاتێ ڤە دناڤبەرا هەمی تاکێن جڤاکیدا ئانکو دماف و ئەرکاندا لگوری یاسایێ و پەیوەندیێن جڤاکی وەکو یەک نینن.
٢- کارتێکرنا ڤێ دابەشبوونێ ژ لایێ سیاسی و ئابووری ڤە: ئە ڤ کارتێکرنا ژ لایێ سیاسیڤە دبیتە لاوازبوونا ئێزدیان ددەستهەلاتێدا و نە گەهشتنە داخوازیێن وان بۆ دەستهەلاتا بلند، ئەڤەژی ئەماژێ ددەت کو وەک هەر جڤاکەکی دیتر تاکە کەسێن ئێزدی پشکداری ددەستهەلاتێدا ناکەن لدیڤ رێژا وان یا جێگر ژ ئاکنجین کوردستانێ و هەر وەک وێ سەرەدەریێ ژلایێ دەستهەلاتا عیراقێ ڤە دگەل جڤاکێ ئێزدی دهێتە بکارئینان. ژلایەکی دیڤە پتریا وان پۆستێن دهێنە پێشکێشکرن بۆ جڤاکا ئێزدی نەلگۆر پسپۆر و شارەزابوونا وان کەسانن.
ژلایێ ئابووریڤە ژی کارتێکرناکە مەزن لسەر جڤاکی و دەڤەرێ هەیە وهەبوونا ئێزدیان دناڤە قەوارێن سیاسیدا و نەبوونا نوینەرەکی راستەقینە یێ چڤاکێ ئێزدی ژبۆ داخوازکرنا مافێن جڤاکی ژلایەکیڤە، وکۆنترولکرنا ئیدارا دەڤەرێن ئێزدی ژ لایێ پارتێن سیاسی ڤە و ب تایبەت پارتێن نە شرعی دێ بنە ئەگەرەکی ب سناهی ژبۆ کۆنترولکرن لسەر داهاتیێ سالانە ئانکو دەست بسەر داگرتنا بۆدجێ سالانە ئە ڤەژی دبنە رێگر دپێشکەفتن و وەرارا دەڤەرێدا وهەروەسا ئاڤەکرنا دەڤەرێ چ ژلایێ زانست و زانین ڤە یان ژلایێ پێناسازیێ ڤە نە لگۆر رێژا پێتڤی دهێتە ئاڤەکرن ، ژبەر هندێ هەتا ئیرو رۆژ دەڤەرێن جڤاکێ ئێزدی لێ دژین دبێ خودانن ژ لایێ هەردوو حکومەتانڤە.
٣- کارتێکرنا دابەشبوونێ ژلایێ ئارامی و تەناهیێ ڤە: ب تایبەتی ئەڤ جورە دابەشبوونە پەیداکرن و ئازراندنا دەروونەکی نەئارام هەر بگرە ژ هاتنا رژێما بەعس و دەستپێکا پەیدابوونا ڤان قەواران وتایبەت پشتی هاتنا داعش بۆ دەڤەرا شنگال مافێ پاراستنا ئیمناهیێ بۆ خەلکێ ئێزدی نەبوویە و ب تایبەتی خەلکێ دەڤەرا شنگال ، هەروەسا ژ ئەگەرێ دابەشبوونا جڤاکێ ئێزدی دناڤ قەوارێن سیاسیدا ئەگەرەکی هەری سەرەکی و ب سناهیە ژبۆ پەیداکرنا باردۆخەکی نەیێ جێگر ددەڤەرێدا دور ژ ئارمی و تەناهیێ، پەیدابوونا ڤان جۆرە نەخۆشی و ئاریشەیان ڤەدگەریت بۆ وان پارتێن سیاسی یێن دملمڵانەکە بەرداوم دانە دگەل پارتێن دیتر ژبۆ راکێشان و کۆنترولکرنا خەلکێ دەڤەرێ، گومان نینە کو دێ بنە ئەگەرێ نە جێگریەکە بەردوام ددەڤەرێدا، لێ کەسێن ل دەستپێک و دوماهیێ دبنە قوربانیە پلانێن وانێن سیاسی هەر خەلکێ هەژارێ دەڤەرێ یە و ژ بیر نەکەین ژبەر وان هەمی ئەگەران دێ ئەو دەڤەرێن ئێزدی لێ دژین دبێ بەهربن ژ ئاڤەکرنێ و پێشکەفتنا زانستی و پشکداریا وان دبوارێن جۆرا و جۆردا….هتد
بەلکو دیسا داخوازا ئاشتی و ئازدی و پێکڤەژیانێ و ئارامی و وەکهەڤی و پێداویستین ژیسنێ دکەن، ل هەمبەر ئەوا بسەرێ وان هاتی ددرێژیا دیروکێدا. ێارمانجا من ژ ڤێ گوتارێ ئەوە پشکداریا مە دڤان قەوارێن سیاسیێن جۆرا وجۆردا نە بنە ئەگەرێ گەهاندنا مە بۆ ناکۆکی و کاودانێن نێگەتێڤ و ئارستەکرنا جڤاکی بۆ پاشەرۆژەکە نە دیار، ژلایەکی دیڤە دبیت ئەڤ کاودان و زیانێن مادی و گیانی ژبەر نه جێبەجێ كرنا مادێ ١٤٠ بیت؟.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
