مه‌هدى حه‌سه‌ن: عیدا نیشانا
تۆرا لالش
ئەڤێ عیدێ به‌ری 112 سالان ب دروست ژ سالا (1913) دەستپێکریە و ھەتا نھۆ به‌رده‌وامه و هه‌ر سال ل رۆژا 21 سباتێ ژ میژوویا رۆژھلاتی د بتە عیدا نیشانان.
ب سەدەما فرمانا 71ێ یا فەریق عومەر وەھبی پاشا ل سالا(8/1/1891)ھەولدا ئێزدیان بن بڕبکەت و بۆ ماوێ سالەکێ خۆ بھێزکر و ل سالا 1891 ھێرش کرە سەر ئێزدیان ل قەزا شێخان و لالشێ و گوندێن دەور و بەران و چەندین نیشان وەک ھلێلێن قوبا و تەختێ بەرێ شباکێ و سنچق و تاوس برن و ئێخسیرکرن.
ھەر وەسا عمر وەھبی پاشا ل(15/4/1893) ھێرش کرە سەر شنگالێ و خۆرت و مێرخاسێن شنگالێ مینا مەحمایێ عەڤدۆ و سڤۆکێ مەتۆ ھێرشا وی شکاندن و ب سەر کندی ڤه‌گه‌ریا موسل.
بابەتێ ڤەگەراندنا نیشان و تاووسا گیرۆ بوو ڤە ، ھەتا والیەکی دی ب ناڤێ سلێمان نەزیف پاشا بوویە والیێ موسل، چاڤکانی دبێژن سلێمان نەزیف پاشا کورێ سەعید پاشایێ دیاربەکرێ بوو، دەیکا وی یە ئێزدی بوو ژ ھۆزا خالتیا بوو، ئەوی خێر خوازیا ئێزدیا کر و تاووس ژ ئەسته‌مبولێ ئینان و مزگینی دا میرێ ئێزدیا و مەیان خاتونێ و بابێ شێخ و گرگرێت ئێزدیا، ل رۆژا 21 سباتێ ل سالا 1913ێ ب لەشکەرێ خۆ ڤە سلێمان نەزیف پاشا والیێ بەغدایێ ھات و سەرەدانا ئێزدیان کر ل باشیک و بەحزانێ و گۆتە ئێزدیان ئەوا عومەر وەھبی پاشا کری دووباره نابت ھەتا ئەز ل بەغدابم و گۆت: داخوازیێن وە چینە ئەزدێ بۆ وە ب بجهـ ئینم.
دبێژن کۆچەک حسێن برۆ و ریهـ سپیێن باشیک و بەحزانێ گۆت: نیشان و سنجەق و تەخت و تاوسیێن مە ئێزدیان بۆ مە ڤەگەرینن، سلێمان نەزیف پاشا گۆتێ ئەز ژبەر ھندێ یێ ھاتیم و من سۆزا دایی ئەز میری و بابە شێخێ ئێزدیان ببینم و ھەموو نیشانێن ئێزدیان ڤەگەرینم ئەو بوو 4/3/1913ێ ھندەک ژ نیشان و تاوسا ئینانا بەحزانێ و ل رۆژا دی 5/3/1913ێ ب سەرپه‌رشتیا کۆچەک حسين و کۆچەک سادق و مەزنێ قەوالا و ئەختیارێ باشیکێ و ئەختیارێ بەحزانێ و مەزن و ریهـ سپیێن باشیک و بەحزانێ و دگەل سەد زەلامێن عەسکەری یێن سلێمان نەزیف ب رێککەفتن و ھاتنه قەسرا میرێ ئێزدیان و مالا بابا شێخ و بەرەڤ لالشێ ڤە ھاتن.
د رێکا چیایێ مەقلوبی و د باسكێ شێخارا دەرباس بوون ھەتا گەھشتنه ئێسفنێ، دەستپێکێ گەھشتنا گۆندێ موسکا ئێزدیان و ل وێدەرێ گوندێ موسکا تێشتا سوبێ دا وان گۆتن ئیرۆ تێشتا عیدێ یە و ھەر وەسا ھاتنا گوندێ مەحموودا و بێتنارێ و باقەسرێ و گەھشتنە ئێسفنێ و میر و بابێ شێخ و مالباتێت ئێزدیا لێ جڤیان و ھەر وەکی د کتێبا گوندیاتیێ دا باس ژێ ھاتیە کرن یا بەرێز پیر خدر سلیمان چاخێ سلێمان نەزیف پاشا ھاتیە ئێسفنێ و نیشان و تاوسێت ئێزدیا ئیناین و ئێسفنی یا ھنجی کەیفا وان ھات ھەر یەک و سەربڕەک کوشت و تەبلی یێت زادی برنە ناڤ چادریت لەشکەرێ والی سلێمان نەزیف پاشا کو ل رۆژئاڤایێ ئێسفنێ چادر ڤەدابوون و کرنە عید و ئەو عەسکرێ ھاتی و خەلکێ باشیک و بەحزانێ و یێن باسکێ شێخا و خەلکێ ئێسفنێ و ئێسیا و باعه‌درێ ھەموویا پێکڤە فراڤین خوارن و ئەو نیشان و تاوس ژ سەر عەسکەری وەرگرتن و ئێزدیان ھەر ل وێ رۆژێ 5ی ئادارێ برنە لالشێ جوانکرن و مۆرکرن د بێژن سلێمان نەزیف پاشا دگەل مەزنێت ئێزدیا چۆنه ناڤ پەرستگەھا لالش و ل خانا ئێزی خو پێخواس کر و چۆ ناڤ پەرستگەھێ و زیارەتی بوو و ل ناڤ دلێ ئێزدیان دا باوەری بۆ وان دروست بت و ھێدی زۆلم ل سەر وان نەما و دێ ژ وان را ھاریکاربت، لەوا ژی ھەتا ئیرۆ ھەر سال ئێزدی نیشانێن خۆ ل ڤێ رۆژێ دبەنە لالشێ مۆردکەن و دکەنە عید و ھەر مالەکا ئێزدی نیشان ھەبن زادەکی ب خێرا ناڤێ خودێ چێدکەت ھندەک سماتێ چێدکەن و ب سەر چینارا دە بەلاڤ دکەن و ھەر گوندێ نیشان یان تاووس لێ ھەبن دێ خەلکێ گوندێ قەستا وان نیشانان کەن ب مەرەما ڤەگراندنا وان و بوویە عید و بۆ زانین ئەڤ عیده ب تنێ ل وەلاتی یا ھەی چنکو ئێخسیرکرن و زڤراندن ھەر ل وەلاتی بوو و ب تابەت ل لالشێ و خزینەت رەحمان ل باعەدرێ.
ڕێ و ره‌سمێن دئێنە گێران ژ ئالیێ مجێور و جھێن نیشانێن خاسا لێ ھەین ب ڤێ ھەلکەفتێ مینا گوتنا قەول و نەسحابەتا و كێشانا سەمایێ و دنانا پاشيڤێ و دروستکرنا سمات و مۆرکرنا سمبولێ مەزاری ل پەرستگەها لالش و سوارکرنا وێ ب دەف و شبابێ.
ژێدەر :
– کیتابا گوندیاتیێ یا بەرێز پیر خدر سلیمان
– دیدار دگەل بەرێز پیر خەلات ئەلیاس زانایێ ئولا ئێزدیان.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
