گهۆرینێن بلەز،ئاریشێن بلەز دئینت؟
كاروان خانكی
ل دەما فەرمانا سالا 2014 ئەوا ل شنگالێ ل سەر دەستێ رێكخراوا تیرۆرستیا داعشێ هاتیە ئەنجام دان ،رێژەیەكا مەزن یا بەرچاڤ یا خەلكێ مە قەستا وەلاتێن ژ دەرڤە ب گشتی و وەلاتێن رۆژئاڤا و ب تایبەتی ئەورۆپا كریە، وەلاتێ ئەلمانیا وەك میناك.
دەما مرۆڤ ژینگەها خۆ دگهۆرت ژ هندەك ئالیان ڤە تووشی گەلەك ئاستەنگان دبت وەكی گهۆرینا كەش و هەوایی، وەریانا پرچێ یان ژی زێدەبوونا نەخۆشیان ،ژبەركو ئەم د وەلاتەكێ گەرم دا ژ دایكبووینە و مە ژیان كریە ب بۆرینا دەمی مە قەستا وەلاتەكی كریە كو سەرمایە، هەروەسا ژبەر كەلتۆر و زمان و ژینگەهاكا نوو بتر تووشی ئێشێن دەروونی ژی دبین، دبت مرۆڤ باش هەست پێ نەكەت لێ دگەل بۆرینا وەختی دیار دبت، ئەم گهۆرینێ بلەز دكەین و ب لەز تووشی ئاریشان ژی دبن:
1-كێم ب كارئینانا زمان: رێژەیەكا مەزن ژ كەسێن تەمەنێ وان ل بن تەمەنێ 18 سالیێ دا دەما قەستا ڤان وەلاتان دكەن بتر زمانێ وان فێردبن، هەروەسا زارۆكێن ل ور ژ دایك دبن ئەوژی ب رێژەیەكا مەزن زمانێ خۆ نزانن، هەروەسا خەلكێ دی ژی دبینن ب كارئینانا زمانێ بیانی ئەركە ژبەركو هند گرنگیێ ب زمانێ وان ددەن بتر ژ یێ خۆ، ئەگەر ژی گەلەكەن ئەوژی نەبوونا پەروەردەیەكا ساخلەم یا رەوشەنبیری ژ ئالیێ خێزانێ ڤە، راستە زانینا زمانان دكەفتە د بازنێ رەوشەنبیریێ دا لێ ژبیركرنا زمانان بەروڤاژییە،ژبەركو دبینم زمانێ دایكێ دناڤ گەلەك خێزانان دا ژی نائێتە بكارئینان.
2- خۆگونجاندنا بلەز:ئەم هەموو خەلكێ گوند و كۆمەلگەهانە لێ ژبەر نەبوونا ئازادیێ و ئاستێ مە یێ رەوشەنبیریێ نە ل ئاستێ پێتڤی یە، ئەم خۆ زوو دگەل وان دگونجینن تا رادەیەكی خۆ گونجاندن باشە، لێ كارتێكرنا وێ ژی گەلەكە ژبەركو ئەم وەك كەلتۆر و ئۆل و داب و نەریت نكارین خۆ ب گونجینن، لەوران خۆ گونجاندنا بلەز دبتە ئەگەرێ ژ دەست دانا دیرۆك و هۆنەر و دابونەریتان.
3- گرنگی نەدان ب داب و نەریتان: تێگەهشتنا نەیا دروستا خەلكێ مە بەری قەستا ڤان وەلاتان بكەن،ژبەركو ئەم شاش مللەتان ناس دكەین و ئەم دیرۆكا وان ناخوونین یانژی و مە تێكلیا وان نەكریە، دبتنن خەلكێن ڤان وەلاتان گرنگیێ ب دیرۆك و داب و نەریتان ناكەن، لەورا دەما خەلكێ مە قەستا ڤان وەلاتان دكەن، خەلكێ مە ل ڤان وەلاتان زوو خۆ دووری داب و نەریتێن خۆ یێن كۆمەلایەتی و ئۆلی ژی دكەن، ئەگەر رێورەسمێن ئیانی هەبن ژی نە ل ئاستێ پێتڤی نە و نەوەكی یێن ل وەلاتێ خۆدا دئێنە گێران، ژبەركو دڤێت خەلكێ مە بتر بزانت خەلكێن ڤان وەلاتان سەرەرای پێشكەفتن و زانین و زانستی، بەهای بتر ددەنە داب و نەریتێن خۆ و گرنگیێ پێ ددەن.
4-كێمكرنا پەیوەندیێن كۆمەلایەتی: ژبەركو سیستەمێ ژیانێ ل ڤان وەلاتان وەسایە كو بتریا خەلكی مژوولی كارێ رۆژانەنە و ژیانا خۆ ب رێڤەدبەن، دبتە ئەگەرێ هندێ پەیوەندیێن مە یێن كۆمەلایەتی كێم بن.
5-ژبیركرنا وەلاتێ دایكێ: ژبەركو ئاستێ ژیانێ ل ڤان وەلاتان خۆشترە و خزمەتگۆزاری ژی بترن و بدەستڤەئینانا دراڤی بترە، ئەڤ فاكتەرنە دبنە ئەگەرێ هندێ خەلك وەلاتێ خۆ پشتگۆهـ ب هاڤێژت(ئەهمال بكەن)، ئەگەر ئەم بزڤرینە دیرۆكێ وەلاتێن نۆكە خەلكێ مە لێ دژین د وەختەكی دا ژین و ژیارا وان ژ یا مەیا نۆكە خرابتربوو لێ وان وەلاتێ خۆ پشتگۆهـ نە هاڤێژتن.
خالێن من بەحس كرین ئەگەر نۆكە د كێم بن ژی ل پاشەرۆژێ كارتێكرنا وان دێ هەبت و بەرچاڤ بت.
تُتاح هذه الصورة أيضا في: کوردی
